Phát hiện mới đem đến hy vọng điều trị trầm cảm sau sinh

Nghiên cứu chỉ ra trầm cảm sau sinh có liên quan đến yếu tố di truyền và hormone trong cơ thể người phụ nữ

Lâu nay, giới khoa học vẫn chưa biết chính xác nguyên nhân dẫn đến trầm cảm sau sinh. Trong khi đó, cứ 10 sản phụ sẽ có 1 người gặp phải tình trạng rối loạn này trong thời kỳ mang thai hoặc sau khi sinh nở.

Nhưng theo nghiên cứu mới đăng tải trên tạp chí Tế bào (Cell), nguyên nhân dẫn tới trầm cảm sau sinh có thể là do khuyết thiếu các gene kiểm soát quá trình cơ thể sản sinh ra oxytocin. Đây còn được gọi là “hormone yêu thương” hoặc “hormone hạnh phúc”, có nhiệm vụ giảm đau và căng thẳng, hỗ trợ phụ nữ khi sinh và cho con bú.

Cơ thể tiết ra oxytocin sau khi âu yếm hoặc trong những khoảnh khắc hạnh phúc. Nếu nồng độ oxytocin quá thấp, người mẹ mới sinh khó có thể gắn kết với con, dẫn đến tâm trạng tiêu cực.

Phát hiện này được các nhà khoa học đến từ Đại học Cambridge (Anh) và Trường Đại học Y Baylor (Mỹ) khám phá khi nghiên cứu mã gene của 2 cậu bé không cùng huyết thống. Cả hai đều bị béo phì nặng, mắc chứng lo âu, tự kỷ và có các vấn đề rối loạn hành vi. Điểm chung là hai cậu bé và mẹ của mình đều thiếu gene TRPC5. Hai người mẹ cũng bị béo phì và từng gặp trầm cảm sau sinh.

Sau khi thí nghiệm gene trên chuột, nhóm nhà khoa học phát hiện những con chuột đực khuyết thiếu mã gene này cũng dễ tăng cân, lo âu, sợ giao tiếp xã hội và có hành vi hung hăng. Những con chuột cái cũng có biểu hiện tương tự. Đặc biệt, tới khi làm mẹ, chúng có dấu hiệu giống như trầm cảm và có khả năng chăm con kém.

Nghiên cứu kết luận rằng, gene TRPC5 có tác động lên các tế bào thần kinh có nhiệm vụ sản sinh ra hormone oxytocin. Thiếu hụt gene này khiến những con chuột khỏe mạnh có dấu hiệu lo âu, ăn uống quá độ, giao tiếp kém và có biểu hiện trầm cảm sau sinh.

Khi thực hiện bổ sung các gene TRPC5 để cơ thể tiết ra nhiều oxytocin hơn, các triệu chứng đã được đảo ngược: Hành vi của chuột trở lại bình thường, cân nặng giảm.

Từ phát hiện đột phá này, nhóm nghiên cứu đề xuất, các biện pháp điều trị giúp tăng oxytocin trong cơ thể có thể giúp cải thiện trầm cảm sau sinh ở người.

Oxytocin được tiết ra ở vùng dưới đồi trong não, sau đó được tuyến yên đưa vào máu. Nhiều nghiên cứu trước đây đã cho thấy oxytocin mang lại khả năng an thần, giảm lo âu.

Trầm cảm sau sinh thường gây trạng thái buồn bã, chán nản, mệt mỏi và tuyệt vọng kéo dài ở phụ nữ sau khi sinh con. Người mẹ bị trầm cảm còn gặp triệu chứng mất ngủ, chán ăn, cáu bẳn, khó tương tác và gắn kết với con. Trong những trường hợp nghiêm trọng, người mẹ còn có ý định tự tử, thậm chí có suy nghĩ làm hại con mình.

Hiện phương pháp điều trị trầm cảm sau sinh gồm tư vấn trị liệu hoặc dùng thuốc chống trầm cảm, nhưng phải sau vài tuần mới nhận thấy kết quả.

 

Các chuyên gia y tế khuyến cáo, phụ nữ khi mang thai cần chú ý chăm sóc tốt bản thân về tâm lý và sức khỏe. Bên cạnh đó, gia đình, nhất là người chồng cần quan tâm đến tình trạng sức khỏe và những nhu cầu tâm lý của người vợ trong suốt thời gian mang thai, sau sinh. Để tăng oxytocin tự nhiên, bạn có thể tìm đến các biện pháp như tập thể dục, nghe nhạc cùng nhau, thực hiện các hoạt động gắn kết tình cảm như massage, ôm, âu yếm.

 

Khám phá thú vị về hormone tình yêu Oxytocin

Làm sao để tăng cường hormone “hạnh phúc”, luôn yêu đời?

Áp lực “về dáng” sau sinh

Thực phẩm giúp ngăn ngừa trầm cảm sau sinh