Những sai lầm phổ biến khi sơ cứu nhồi máu cơ tim

Bác sĩ hướng dẫn tư thế sơ cứu nhồi máu cơ tim đúng cách - Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Nhồi máu cơ tim là bệnh lý xuất hiện khi có cục máu đông gây tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn động mạch vành (động mạch cung cấp máu và nuôi dưỡng tế bào cơ tim). Khi mạch vành bị tắc, không còn dòng máu đến cơ tim sẽ gây phá hủy hoặc chết một phần cơ tim tương ứng.

Khi bệnh nhân có các triệu chứng về nhồi máu cơ tim, sơ cứu rất quan trọng giúp tăng cơ hội sống cũng như giảm thiểu tối đa di chứng cho bệnh nhân. Tuy nhiên, nhiều người thường mắc phải những sai lầm trong quá trình sơ cứu người bệnh. Điều này không chỉ trì hoãn thời gian cấp cứu mà còn khiến tình trạng nghiêm trọng hơn, tăng nguy cơ để lại di chứng.

Theo ThS.BS Phạm Hoàng Trọng Hiếu, khoa Tim mạch can thiệp, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, một số sai lầm phổ biến trong sơ cứu nhồi máu cơ tim bao gồm:

Chậm trễ thăm khám

Khi xuất hiện cơn đau ngực, khó thở, rất nhiều người bệnh không nghĩ mình bị nhồi máu cơ tim nên có tâm lý trì hoãn, cố chờ đợi vài phút xem triệu chứng có cải thiện hay không. Đến khi không thể chịu được mới đi viện thì đã quá giờ "vàng", gây khó khăn rất lớn cho bác sĩ điều trị.

Bác sĩ Hiếu khuyến cáo, khi thấy bản thân hoặc người thân có các dấu hiệu nghi nhồi máu cơ tim như đau thắt ngực, vã mồ hôi, khó thở, choáng váng…, cần gọi cấp cứu ngay. Bệnh nhân sẽ được hướng dẫn sơ cứu đúng phương pháp trong thời gian chờ bác sĩ tới và đưa đến bệnh viện.

Tự ý uống thuốc

Khi thấy bệnh nhân đau ngực/bụng, người nhà vội cho họ uống thuốc giảm đau; thấy cơ thể đổ mồ hôi thì cho uống hạ sốt; thấy buồn nôn, tiêu chảy thì dùng thuốc tiêu hóa… Việc làm này không giúp ích gì cho người bệnh, thậm chí trì hoãn quá trình điều trị khiến cơ tim tổn thương nhiều hơn.

Để cắt cơn đau thắt ngực, có thể cho bệnh nhân ngậm dưới lưỡi nitrate hoặc xịt dưới lưỡi 2 lần Nitroglycerin dạng xịt. Nếu sau 5 phút mà cơn đau ngực chưa giảm, có thể dùng thêm một liều nữa. Trường hợp bệnh nhân có thuốc aspirin, hãy nhai một viên aspirin 300mg hoặc uống dạng sủi để phòng cục máu đông. Nhưng nếu trước đó, bác sĩ không kê đơn cho người bệnh hai loại thuốc này, không nên tự ý uống.

Hô hấp nhân tạo

Bác sĩ Hiếu cho biết phương pháp hô hấp nhân tạo (thổi vào miệng người bệnh) không được khuyến cáo để sơ cứu nhồi máu cơ tim nhằm tránh lây nhiễm bệnh. Thay vào đó người thân giữ cho đường thở người bệnh thông thoáng, tránh hít sặc nếu nôn ói.

“Cần tiến hành hồi sức tim phổi càng sớm càng tốt vì cứ mỗi 1 phút chậm trễ thì người bệnh mất đi 10% cơ hội được cứu sống. Nếu sau 10 phút ngưng tim mà chưa được cấp cứu thì cơ may sống của người bệnh rất ít", bác sĩ Hiếu chia sẻ.

Trong lúc chờ nhân viên y tế đến, cần tiến hành ép tim ngoài lồng ngực (hồi sức tim phổi - CPR). Sau khi đặt bệnh nhân nằm ngửa trên mặt phẳng cứng, người thực hiện quỳ gối bên trái người bệnh, đặt hai tay chồng lên nhau, đặt trước ngực giữa xương ức (khoảng giữa hai ngực, tính từ phần lõm cuối xương ức, lên 10 cm). Dùng lực đủ mạnh của hai cánh tay, ép xuống khoảng 2/3 độ sâu của lồng ngực (3-5 cm) rồi nới lỏng tay. Lặp lại động tác này liên tục 100 lần một phút để tăng co bóp tim, giúp tim người bệnh hoạt động trở lại cho đến khi xe cấp cứu tới.

 Xoa dầu, cạo gió

Theo bác sĩ Hiếu, phương pháp này chỉ thích hợp với người bị cảm cúm, nhức đầu, đau nhức cơ, hoa mắt, chóng mặt... tuyệt đối không áp dụng với bệnh nhân nhồi máu cơ tim. Nguyên nhân là cạo gió gây xuất huyết dưới da nên có thể dẫn đến tụ máu, phản xạ co thắt cơ, làm triệu chứng nặng hơn.

Thay vì xoa dầu, cạo gió, bác sĩ Hiếu hướng dẫn đặt người bệnh ở tư thế nửa nằm nửa ngồi, tựa lưng vào ghế hoặc gốc cây (nếu ở bên ngoài). Cởi bớt áo khoác, nới lỏng quần áo (cà vạt, khăn choàng cổ, nút áo, thắt lưng...) cho người bệnh thoải mái. Người thân giúp người bệnh thả lỏng vai, cánh tay, nhắm mắt, hít thở nhẹ nhàng bằng mũi, không cố hít sâu và nín hơi nhằm hạn chế căng cơ, mệt tim. Bệnh nhân nên duy trì hơi thở chậm đều tới khi xe cấp cứu đến.

 

Cần phải làm gì để phục hồi sau nhồi máu cơ tim?

Hút thuốc lá nhiều năm, thanh niên 25 tuổi bị nhồi máu cơ tim

Nhồi máu cơ tim có thể để lại những hậu quả gì?

Podcast: Nguyên nhân gia tăng người trẻ bị nhồi máu cơ tim