Ngộ độc sắn: Chết người trong vài phút

Sắn có thể gây ngộ độc nếu chế biến không đúng cách

Không biết ăn - chết người vài phút

Mới đây ngày 1/11, Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận bệnh nhi Khổng Thu H. (7 tuổi ở Lập Thạch, Vĩnh Phúc) bị ngộ độc sắn. Bé Thu H. nhập viện trong tình trạng nôn nhiều, lơ mơ, khó thở, tím tái. Theo gia đình, cháu H. đã ăn hai khúc sắn trồng trong vườn khi đói bụng. Hai khúc sắn cháu H ăn chưa bóc hết vỏ và chưa được ngâm kỹ. Tại khoa Cấp cứu Chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương, bệnh nhân tiếp tục được thở máy, cho uống than hoạt tính và truyền dịch. Sau 24 giờ, cháu đã tỉnh táo và hồng hào, các chỉ số oxy trong máu trở về bình thường. 3 ngày sau, sức khỏe ổn định, bệnh nhi đã được ra viện. 

Ngộ độc sắn có thể gây tử vong

Trước đó, ngày 15/10, khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) đã tiếp nhận một bệnh nhi ở Tam Đảo, Vĩnh Phúc. Cháu Lực nhập viện trong tình trạng hôn mê, lạnh toàn thân, co giật, phải thở máy vì suy hô hấp rất nặng. Gia đình cháu Lực cho biết, 30 phút sau khi ăn sắn nướng, cháu mệt lả, nôn, rồi li bì. Nguyên nhân được xác định là bệnh nhi ăn phải loại sắn cao sản chuyên trồng cho gia súc. 

Tiến sỹ Nguyễn Tiến Dũng - Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) cho biết, bệnh nhi này khi đến viện đã hôn mê, co giật. Rất may, sau được bóp bóng, đặt nội khí quản kịp thời nên bệnh nhi tránh được thương vong. Trong sắn có chất acid cyanhydric khiến hồng cầu không hấp thu được oxy, làm trẻ rơi vào trạng thái suy hô hấp, khó thở. Sau 2 ngày thở máy, sức khỏe của Lực dần được cải thiện.

Ngộ độc sắn thường gặp ở trẻ do các em tự ý đào củ rồi đem nướng ăn hoặc người lớn luộc cho. Hầu hết các trường hợp ngộ độc đều do trẻ ăn nhiều sắn vào lúc đói. Biểu hiện của ngộ độc sắn thường xuất hiện vài giờ sau khi ăn. Khi ngộ độc bệnh nhân có các triệu chứng như rối loạn tiêu hóa (đầy bụng, buồn nôn, tiêu chảy) và rối loạn thần kinh (váng đầu, nóng bừng mặt, ù tai, run, co giật)...

Sắn chứa nhiều độc tố

Trong sắn chứa acid cyanhydric (HCN) có độc tính tương đối cao. Người lớn (nặng khoảng 50kg) hấp thu khoảng 20mg chất này sẽ bị ngộ độc và 50mg sẽ tử vong. Chất HCN có chủ yếu trong lá, vỏ cây và vỏ củ sắn.

Ngộ độc sắn thường nặng hơn ở trẻ em (Nguồn: Internet)

Ước tính, các giống sắn ngọt có 80 - 110mg HCN/kg lá tươi và 20 - 30mg/kg củ tươi. Các giống sắn đắng chứa 160 - 240mg HCN/kg lá tươi và 60 - 150mg/kg củ tươi. Ngộ độc sắn chính là ngộ độc cyanide có trong sắn, còn gọi là hydrocyanic acid gây ngạt và thiếu oxy tế bào. Người bị ngộ độc do ăn phải sắn rửa và ngâm không kỹ, ăn cả vỏ hoặc luộc sắn còn cả vỏ. Nếu bóc vỏ sắn và ngâm nước trước khi luộc thì chất độc sẽ mất đi. Ngộ độc sắn nặng hơn ở trẻ em và người suy dinh dưỡng, đặc biệt là nếu ăn khi đói hoặc ăn quá nhiều. 

Sơ cứu khi bị ngộ độc sắn thế nào?

Khi thấy người có biểu hiện say sắn, tốt nhất là để họ nôn hết ra, tống chất độc ra ngoài. Sau đó cho uống nước đường (tốt nhất là đường Glucose 30 - 50%) hoặc nước mía rồi nhanh chóng chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất.

Khi điều trị, bệnh nhân sẽ được các bác sỹ tiếp tục loại trừ chất độc: Rửa dạ dày bằng nước muối sinh lý, uống than hoạt tính sớm và dùng thuốc nhuận tràng. Một số biện pháp như truyền dịch, cân bằng điện giải, dùng thuốc trợ tim hoặc cắt cơn co giật để đảm bảo hô hấp.

Nếu bệnh nhân trong trạng thái hôn mê sâu, khó thở bác sỹ sẽ phải cho thở bình oxy và dùng thuốc giải độc. Nếu bệnh nhân có biểu hiện suy thận, bác sỹ sẽ tiến hành lọc thận nhân tạo.