Thực trạng bệnh lý đột quỵ não trên toàn thế giới

Tỷ lệ đột quỵ toàn cầu gia tăng đáng kể trong 20 năm qua

Đột quỵ não (hay tai biến mạch máu não) là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ hai, nguyên nhân gây tử vong và tàn tật đứng thứ ba trên thế giới (được thể hiện qua số năm sống khỏe bị mất, viết tắt là DALYs). Chi phí toàn cầu ước tính cho đột quỵ não là hơn 721 tỷ đô la Mỹ (chiếm 0,66% GDP toàn cầu).

Từ năm 1990 đến năm 2019, gánh nặng bệnh tật (theo số ca bệnh) đã tăng đáng kể (70% số ca mới, 43% số ca tử vong do đột quỵ), với phần lớn gánh nặng nằm ở các nước thu nhập thấp và trung bình thấp (LMIC).

Theo nghiên cứu Gánh nặng Bệnh tật Toàn cầu năm 2019, tổng số năm sống khỏe bị mất (DALYs) do đột quỵ ở nam giới là 77 triệu, cao hơn so với nữ giới là 66 triệu. Tuy nhiên, số ca mới mắc và đang mắc đột quỵ ở nữ giới lại cao hơn.

Tỷ lệ tử vong liên quan đến đột quỵ không chênh lệch đáng kể giữa hai giới. Dù vậy, tỷ lệ tử vong và DALY theo độ tuổi chuẩn hóa ở nam giới lại cao hơn so với nữ giới.

5 yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ra đột quỵ

1.    Huyết áp tâm thu cao: Chiếm 55,5% tổng DALYs do đột quỵ.

2.    Chỉ số khối cơ thể (BMI) cao: 24,3%.

3.    Chỉ số đường huyết lúc đói cao (FPG): 20,2%.

4.    Ô nhiễm không khí do bụi mịn: 20,1%.

5.    Hút thuốc lá: 17,6%.

Tỷ lệ số năm sống khỏe bị mất (DALYs) do đột quỵ theo nhóm nguy cơ

Nguy cơ chuyển hóa (huyết áp cao, BMI cao, FPG cao, LDL-cholesterol cao và rối loạn chức năng thận): 70,3% (70,3% ở nữ và 70,1% ở nam).

Nguy cơ chế độ ăn uống (chế độ ăn nhiều natri và thịt đỏ; Ăn ít trái cây, rau, ngũ cốc nguyên cám; Uống rượu): 30,0% (27,5% ở nữ và 32,1% ở nam).

Nguy cơ hành vi (hút thuốc lá và chế độ ăn uống): 46,6% (37,0% ở nữ và 54,6% ở nam).

Nguy cơ môi trường (nhóm ô nhiễm không khí, nhiệt độ thấp, nhiệt độ cao và phơi nhiễm chì): 37,3% (36,0% ở nữ và 38,4% ở nam). 

Thống kê cũng cho thấy, từ năm 1990 đến 2019, tỷ lệ đóng góp của nguy cơ hành vi, chế độ ăn uống và môi trường đã giảm đáng kể. Trái lại, tỷ lệ đóng góp của rủi ro chuyển hóa, đặc biệt là do BMI cao và FBG cao lại có xu hướng tăng.

 

Mỹ hỗ trợ Bệnh viện Bạch Mai cải thiện chăm sóc đột quỵ tại Việt Nam

Đột quỵ lần hai: Nguy cơ và cách phòng ngừa

Podcast: Trời lạnh dễ gây đột quỵ?

Liệt nửa người do đột quỵ não có phục hồi được không?