Tế bào miễn dịch T vẫn ngăn ngừa hiệu quả các biến thể phụ Omicron

Nghiên cứu đánh giá về khả năng bảo vệ của tế bào miễn dịch T trong cơ thể người đối với các biến thể phụ Omicron - Ảnh: Medical Buyer.

 

Tế bào lympho là một loại tế bào bạch cầu chính trong hệ miễn dịch của cơ thể, có chức năng chống nhiễm trùng do vi khuẩn, virus hoặc nấm. Các tế bào lympho được tạo ra từ tủy xương và lưu thông trong mô máu cũng như bạch huyết. Một số ở lại tủy và phát triển thành tế bào lympho B, số khác đi đến tuyến ức và trở thành tế bào lympho T. Hai loại tế bào này có vai trò khác nhau:

+ Tế bào lympho B: tạo ra kháng thể, đồng thời cảnh báo các tế bào lympho T.

+ Tế bào lympho T: phá hủy các tế bào bị tổn thương trong cơ thể, đồng thời cảnh báo các bạch cầu khác.

Trong một nghiên cứu mới được đăng trên bioRxiv cho thấy, các dòng phụ của biến thể Omicron "thoát khỏi" các phản ứng miễn dịch của tế bào B (tế bào sản xuất kháng thể) một cách hiệu quả bằng cách sửa đổi các kháng nguyên kháng thể trung hòa.

Tuy nhiên, khả năng miễn dịch tế bào T bảo vệ cơ thể bằng cách tấn công các protein bên trong virus thay vì các protein gai (protein S) trên bề mặt, ít bị ảnh hưởng bởi các biến thể SARS-CoV-2 hơn và do đó, có thể duy trì hiệu quả trong việc ngăn ngừa các triệu chứng nghiêm trọng của COVID-19.

Theo các nhà nghiên cứu lý giải, mặc dù hầu hết các đột biến của virus SARS-CoV-2 không ảnh hưởng đáng kể đến đặc tính của chúng, nhưng các đột biến cụ thể có thể làm thay đổi khả năng lây truyền của virus, mức độ nghiêm trọng của bệnh và hiệu quả của thuốc điều trị, công cụ chẩn đoán, biện pháp y tế công cộng và vaccine. Do đó, mối đe dọa của các loại đột biến này đã khiến các nhà khoa học trên toàn thế giới liên tục sàng lọc các biến thể SARS-CoV-2 mới nổi và lưu hành.

Biến thể Omicron của SARS-CoV-2 đã phát triển thành nhiều dòng phụ, dòng mới nhất bao gồm: BA.1, BA.2, BA.4 và BA.5. Gần đây, các dòng phụ Omicron bổ sung bao gồm: BA.4.6, BF.7, BA.2.75, BA.2.75.2, BQ.1.1 và XBB đã được xác định và hiện đang nổi lên như các chủng lưu hành chiếm ưu thế để thay thế BA.5, biến thể đã "thống trị" tại nhiều khu vực trên toàn cầu trước đó.

Ngoài việc tìm hiểu khả năng lây truyền, khả năng gây bệnh và đặc tính trốn tránh miễn dịch của các biến thể mới này, các nhà nghiên cứu cũng đã kiểm tra các mô hình miễn dịch của quần thể người. Những mô hình này thường được xác định do nhiễm trùng lặp đi lặp lại với các biến thể đáng lo ngại (VOC) của SARS-CoV-2 và liều lượng vaccine.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng hệ thống cảnh báo sớm dựa trên trí tuệ nhân tạo (AI) đã được thiết lập sẵn để đánh giá phản ứng miễn dịch của cả những người chưa được tiêm vaccine COVID-19, cũng như những trường hợp mắc COVID-19 nặng, chống lại các dòng phụ của Omicron như: BA.4.6, BF.7, BA.2.75, BA.2.75.2, BQ.1.1, và XBB.

Ba nhóm tình nguyện viên đã tham gia nghiên cứu bao gồm: 18 người chưa từng bị mắc COVID-19 đã được tiêm 3 liều vaccine mRNA của Pfizer/BioNTech và từ 55 tuổi trở xuống; 15 người trên 60 tuổi đã tiêm 4 mũi vaccine mRNA của Pfizer/BioNTech. Ngoài ra, những người đã tiêm 3 liều vaccine COVID-19 vẫn nhiễm bệnh bởi các dòng phụ của Omicron cũng được đưa vào nghiên cứu bao gồm: 14 người nhiễm BA.1, 19 người nhiễm BA.2 và 17 người nhiễm BA.4/BA.5.

Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng VOC của SARS-CoV-2 ít có khả năng vi phạm khả năng miễn dịch qua trung gian tế bào T ở cấp độ dân số. Do đó, miễn dịch tế bào T có thể hạn chế hiệu quả các triệu chứng nghiêm trọng của COVID-19, ngay cả khi không có kháng thể trung hòa.

Những phát hiện mới này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường khả năng miễn dịch của tế bào T thông qua các chiến lược vaccine nhắm mục tiêu nhằm tạo ra khả năng miễn dịch của tế bào T CD8+ (tế bào T gây độc) bên cạnh việc sản xuất kháng thể.

Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng, việc lây nhiễm trước đây với một số dòng phụ Omicron tiếp tục bảo vệ chống lại một số biến thể phụ này. Tuy nhiên, BA.2.75.2 và XBB đã "tiến hóa" để né thành công các phản ứng kháng thể trung hòa ở cả những người chưa từng được tiêm vaccine và những người đã bị lây nhiễm với các biến thể phụ Omicron trước đó.

Nghiên cứu mới này cũng củng cố thêm kết luận của các nghiên cứu vào đầu năm nay của các nhà khoa học Nam Phi, Australia và Trung Quốc về việc tế bào miễn dịch T có khả năng tăng cường phản ứng miễn dịch chống lại biến thể Omicron của virus SARS-CoV-2, cũng như giúp bệnh nhân COVID-19 không phải trải qua các triệu chứng bệnh nặng.

 

Tháng Tết: Tăng cường phòng, chống dịch bệnh, đặc biệt là dịch COVID-19

Thêm nhiều thành tựu y khoa giúp bảo vệ sức khỏe người dân

Trao giải 57 tác phẩm đoạt Giải báo chí toàn quốc "Vì sức khỏe nhân dân"

Sưng đau vú, vào viện phát hiện ung thư vú thể viêm hiếm gặp