Kiến thức sống khỏe

Nắm tình trạng sức khoẻ qua những thông số

SUCKHOE+ | Sức khoẻ con người được thể hiện thông qua hàng trăm chỉ số. Nhìn vào những con số đó, bác sĩ sẽ biết được bạn đang khoẻ hay yếu, có bệnh ở đâu. Dưới đây là 7 chỉ số quan trọng mà ai cũng cần phải biết.

17/08/2024 20:06

Đo chỉ số huyết áp là một bước quan trọng trong quy trình khám chữa bệnh với mọi lứa tuổi

1. Chỉ số huyết áp

Tiến sĩ Josh Septimus, Bác sĩ nội khoa tại Bệnh viện Houston Methodist, Texas, Mỹ đã chỉ ra việc tăng huyết áp có thể gây ra biến chứng như đau tim và đột quỵ, đồng thời làm tổn thương các cơ quan bao gồm não và thận.

Theo Hiệp hội tim mạch Mỹ, huyết áp bình thường có chỉ số dưới 120/80 mmHg. Đây chính là lý do tại sao việc kiểm tra chỉ số huyết áp thường xuyên lại vô cùng quan trọng. Đặc biệt với những nhóm người cao tuổi, những người mắc bệnh béo phì hay có yếu tố di truyền thì tần suất kiểm tra huyết áp cần được tăng lên.

2. Lượng đường trong máu

Có rất nhiều cách để đo lượng đường trong máu nhưng hầu hết các bác sĩ hiện nay đều dựa vào xét nghiệm hemoglobin A1C (HbA1C). “Đây là một công cụ hơi thô sơ và không phản ánh toàn bộ quá trình nhưng thường là con số tốt nhất để chẩn đoán”, Tiến sĩ Septimus nhận xét.

Xét nghiệm này có thể tính được trung bình lượng đường trong máu từ hai đến ba tháng, được dùng để chẩn đoán tiền đái tháo đường và đái tháo đường type 2.

Nếu như chỉ số A1C của bạn nằm trong khoảng từ 5,7% đến 6,4% có nghĩa bạn đã mắc tiền đái tháo đường. Còn khi A1C từ 6,5% trở lên, bạn đã mắc đái tháo đường type 2.

Bạn nên xét nghiệm A1C hàng năm nếu trên 45 tuổi hoặc trẻ hơn nhưng thừa cân hay có các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc đái tháo đường như di truyền, ít vận động.

3. Số đo vòng eo

Tiến sĩ Septimus chia sẻ: “Nếu chỉ có một phép đo để dự đoán các vấn đề về sức khoẻ thì đó sẽ là chỉ số vòng eo, giúp nhận biết lượng mỡ quanh vùng bụng”.

Nếu bạn có vòng eo lớn hơn 35 inch (88,9cm) đối với phụ nữ hoặc 40 inch (101,6cm) đối với nam giới thì nguy cơ mắc bệnh tim, đái tháo đường type 2 và các vấn đề chuyển khoá khác của bạn sẽ tăng lên.

Tiến sĩ cho biết đây là một biện pháp hữu ích hơn nhiều so với chỉ số BMI (chỉ số khối cơ thể). Chỉ số vòng eo giúp ước tính chính xác hơn về mỡ bụng từ đó dự đoán nguy cơ mắc bệnh – điều mà BMI không tính toán được.

4. Chỉ số cholesterol

Tiến sĩ Sam Stareh, bác sĩ tim mạch tại Trung tâm Y tế Cedars – Sinai và là nhà nghiên cứu lâm sàng cao cấp tại Viện Tim Quốc gia Mỹ cho rằng LDL (cholesterol lipoprotein tỷ trọng thấp) là giá trị quan trọng nhất. Chỉ số này giúp nhận biết nguy cơ mắc bệnh mạch vành hoặc xơ vữa động mạch của bệnh nhân.

Có 2 loại Cholesterol là HDL (lipoprotein cholesterol tỷ trọng cao) và LDL (lipoprotein cholesterol tỷ trọng thấp).

Nhiều người có chỉ số LDL cao sẽ được kê đơn thuốc như statin nhưng cần đối chiếu với các yếu tố sức khoẻ. Ví dụ, bạn có thể được kê đơn thuốc nếu LDL của bạn là 190mg/dL trở lên hoặc nếu bạn ở độ tuổi từ 40-75, bị tiểu đường hay có nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ cao và có mức LDL là 70mg/dL trở lên.

5. Tỷ lệ trao đổi chất (BMR)

Đây là chỉ số dễ gây nhầm lẫn với BMI. BMR giúp bạn đo năng lượng tối thiểu mà cơ thể cần để hoạt động khi đang nghỉ ngơi. Hay theo một cách dễ hiểu hơn, Tiến sĩ Farhan Malik đồng thời là Giám đốc Y khoa tại bệnh viện Atlanta Innovative Medicine chia sẻ: “BMR dùng để đo mức nhiên liệu mà cơ thể bạn đốt cháy chỉ để duy trì sự sống mỗi ngày”.

Tiến sĩ Malik giải thích rằng, BMR giúp ích rất nhiều trong việc điều chỉnh, cân bằng chế độ ăn uống và thói quen tập thể dục của mọi người. Cho nên đây cũng được coi là một trong những chỉ số vô cùng quan trọng.

Việc biết chính xác nhu cầu calo hàng ngày sẽ giúp bạn lên kế hoạch cho chế độ dinh dưỡng và tập thể dục hiệu quả hơn.

6. Lực cầm, nắm của tay (trên 30 tuổi)

Sức mạnh của bàn tay không chỉ đơn thuần là khả năng cầm nắm các vật dụng. Nó còn là một thước đo quan trọng về sức khỏe tổng thể của chúng ta. Một đôi tay khỏe mạnh giúp chúng ta thực hiện những hoạt động hàng ngày dễ dàng hơn. Ngược lại, sức nắm yếu lại liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như bệnh tim, đái tháo đường và thậm chí khiến nguy cơ tử vong cao hơn.

Lực cầm nắm trung bình của nam từ 20 đến 29 tuổi là 46 kg, đối với nữ là 29 kg. Đến độ tuổi 60 đến 69, lực cầm nắm trung bình giảm xuống lần lượt là 39 kg (nam) và 23,5 kg (nữ).

Để đánh giá sức khỏe của đôi tay, bạn nên kiểm tra sức mạnh cầm, nắm định kỳ, đặc biệt là sau tuổi 30. Các bài tập đơn giản như bóp bóng tennis đều đặn có thể giúp cải thiện sức mạnh này đáng kể.

7. Lượng vitamin D được hấp thu (trên 60 tuổi)

Khi tuổi tác tăng lên, khả năng hấp thụ vitamin D từ ánh nắng mặt trời của cơ thể chúng ta giảm dần. Đó là lý do tại sao Tiến sĩ Meghan Garcia-Webb đồng thời là bác sĩ nội trú tại Wellesley Hills khuyến nghị nên kiểm tra mức vitamin D định kỳ, đặc biệt là đối với những người trên 60 tuổi, những người có làn da sẫm màu hoặc sống ở những khu vực ít nắng. Ngoài ra, những người thừa cân cũng cần chú ý hơn vì vitamin D tan trong chất béo, có thể bị "giam giữ" trong mô mỡ.

Viện Y tế quốc gia Mỹ (NIH) khuyến cáo liều vitamin D hằng ngày là đối với người dưới 70 tuổi: 600 UI; người già trên 70 tuổi: 800 UI.