Mối liên hệ giữa bệnh Parkinson và tình trạng rối loạn giấc ngủ

Rối loạn giấc ngủ có thể góp phần gây suy giảm nhận thức ở người bệnh Parkinson

Tình trạng rối loạn giấc ngủ ở người bệnh Parkinson có thể ảnh hưởng tiêu cực tới chất lượng cuộc sống, khiến người bệnh khó giữ tỉnh táo trong suốt cả ngày dài. Hiểu được mối quan hệ giữa bệnh Parkinson và giấc ngủ có thể giúp bạn kiểm soát bệnh tốt hơn:

Tại sao người bệnh Parkinson thường hay bị khó ngủ?

Bản thân bệnh Parkinson và ảnh hưởng của một số loại thuốc điều trị bệnh có thể khiến bạn dễ bị mất ngủ về đêm, buồn ngủ quá mức vào ban ngày. Theo đó, người bệnh Parkinson có thể gặp phải một số triệu chứng rối loạn vận động khiến họ gặp khó khăn trong việc điều chỉnh tư thế thoải mái khi nằm ngủ. Trong khi đó, một số loại thuốc điều trị bệnh Parkinson có thể gây ra tình trạng ảo giác, khiến người bệnh thấy lo lắng, buồn bã về đêm và khó ngủ hơn.

Do không thể có giấc ngủ ngon về đêm, nhiều người bệnh Parkinson gặp phải tình trạng buồn ngủ quá mức vào ban ngày. Điều này khiến họ có nguy cơ bị tai nạn cao hơn, khó có thể thực hiện tốt các công việc thường ngày.

Chứng mất ngủ cũng thường đi đôi với lo lắng và trầm cảm. Do đó, các bác sỹ cũng thường quan tâm tới nguy cơ rối loạn tâm thần ở người bệnh Parkinson bị rối loạn giấc ngủ.

Một vài tình trạng rối loạn giấc ngủ có liên quan tới bệnh Parkinson

Người bệnh Parkinson thường bị khó ngủ về đêm, nhưng lại hay buồn ngủ vào ban ngày

- Rối loạn nhịp sinh học: Nồng độ dopamine suy giảm có thể làm thay đổi đáng kể chu kỳ thức - ngủ của cơ thể. Do đó, người bệnh Parkinson có thể bị rối loạn nhịp sinh học, dễ mất ngủ về đêm và hay thấy buồn ngủ vào ban ngày.

- Rối loạn hành vi giấc ngủ REM: Đây là một trong những rối loạn giấc ngủ phổ biến nhất ở những người mắc bệnh Parkinson, ảnh hưởng tới khoảng 50% bệnh nhân. Dạng rối loạn giấc ngủ này có thể khiến người bệnh thực hiện các hành vi bất thường như nói mơ, hét lên, đấm đá… trong khi ngủ, dù bản thân họ không nhận thức được hành vi này.

Rối loạn hành vi giấc ngủ REM thường bắt đầu từ nhiều năm trước khi bệnh Parkinson được chẩn đoán. Tình trạng này cũng là một yếu tố nguy cơ khiến tình trạng suy giảm nhận thức ở người bệnh Parkinson trở nên nghiêm trọng hơn.

- Ngưng thở khi ngủ: Với tình trạng này, người bệnh có thể bị ngáy ngủ, thở gấp và làm suy giảm chất lượng giấc ngủ. Người bệnh Parkinson thường có nguy cơ cao bị tắc nghẽn đường hô hấp trên, bệnh phổi hạn chế… góp phần làm tăng nguy cơ bị ngưng thở khi ngủ.

- Hội chứng chân không yên: Tình trạng này đặc trưng bởi cảm giác bồn chồn, khó chịu khi đang nghỉ ngơi, khiến người bệnh phải di chuyển để thấy thoải mái hơn. Tình trạng rối loạn giấc ngủ này thường xuất hiện rất sớm, ảnh hưởng từ 30 - 80% người bệnh Parkinson. Nhiều nhà khoa học cho rằng nguyên nhân của tình trạng này có thể do nồng độ dopamine suy giảm.

- Tiểu đêm: Tình trạng này khá phổ biến ở người bệnh Parkinson, có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ của người bệnh.

Mối liên hệ giữa bệnh Parkinson và giấc ngủ

Các loại thuốc điều trị run tay phổ biến và lưu ý khi sử dụng

Công tác chuẩn bị diễn tập y tế phục vụ Đại hội Đảng lần thứ XIII được đánh giá cao

“Thời gian vàng” để cấp cứu bệnh nhân đột quỵ thoát khỏi nguy hiểm

Liệu pháp tái đồng bộ tim - “cứu cánh” cho người rối loạn nhịp tim

Nên đọc

Các nhà khoa học vẫn chưa làm rõ được liệu chất lượng giấc ngủ kém là nguyên nhân khiến các triệu chứng bệnh Parkinson trầm trọng hơn hay ngược lại. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia tin rằng đây là mối quan hệ 2 chiều.

Theo đó, giấc ngủ kém, thiếu ngủ có thể khiến não dễ bị tổn thương hơn bởi tình trạng stress oxy hóa, từ đó góp phần vào sự tiến triển bệnh Parkinson. Nhiều chuyên gia tin rằng các rối loạn giấc ngủ có thể hữu ích trong việc chẩn đoán sớm căn bệnh thoái hóa thần kinh này, từ đó trì hoãn sự khởi phát của bệnh.

Xử trí rối loạn giấc ngủ ở người bệnh Parkinson

Người bệnh Parkinson có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ với các gợi ý sau:

- Duy trì lịch trình thức - ngủ đều đặn.

- Thử thư giãn trước khi ngủ bằng cách nghe nhạc nhẹ, đọc sách…

- Nên tập thể dục thường xuyên vào buổi sáng, tranh thủ tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.

- Tránh ngủ trưa quá lâu, quá muộn trong ngày.

- Giữ phòng ngủ mát mẻ, đủ tối và thoải mái.

- Hạn chế các thiết bị điện tử trước khi đi ngủ.

- Tránh uống nhiều nước, đặc biệt là rượu bia, đồ uống nhiều caffeine trước khi đi ngủ.

- Có chế độ ăn uống lành mạnh, tránh ăn quá nhiều trong bữa tối.

- Trao đổi với bác sỹ về việc thực hiện liệu pháp ánh sáng, kích thích não sâu… nếu cần.

Vi Bùi H+ (Theo Sleepfoundation)