Trẻ ăn chay, thuần chay có thực sự khỏe mạnh?

Cha mẹ cần cân nhắc kỹ lưỡng khi cho trẻ ăn chay.

Theo một nghiên cứu được đăng trên Tạp chí Critical Reviews in Food Science and Nutrition (Anh) vào tháng 12/2025, nhóm các nhà nghiên cứu đến từ Italia, Mỹ và Australia đã phân tích dữ liệu của hơn 48.000 trẻ em và thanh thiếu niên trên toàn thế giới theo các kiểu ăn uống khác nhau, nhằm đánh giá sức khỏe, sự tăng trưởng và mức độ đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng.

Kết quả cho thấy, trẻ ăn chay (có sữa và trứng, không có thịt, cá, gia cầm) tiêu thụ ít năng lượng, protein, chất béo, cùng các khoáng chất thiết yếu như kẽm và vitamin B12 (một vitamin quan trọng đối với hệ thần kinh) hơn so với nhu cầu.

Xu hướng tương tự cũng xuất hiện ở trẻ theo chế độ ăn thuần chay (loại bỏ hoàn toàn thực phẩm nguồn gốc động vật), trong đó lượng calci ở mức đặc biệt thấp.

TS. Jeannette Beasley tại Đại học New York (Mỹ), đồng tác giả nghiên cứu, cho biết: “Vitamin B12 thường không đạt mức khuyến nghị nếu không được bổ sung hoặc sử dụng thực phẩm tăng cường vi chất. Bên cạnh đó, lượng calci, iod và kẽm trong khẩu phần ăn của trẻ theo chế độ dựa trên thực vật thường ở ngưỡng thấp so với khuyến cáo, do đó cần được đặc biệt lưu ý khi trẻ ăn chế độ dựa trên thực vật.”

Bên cạnh những cảnh báo về thiếu hụt dinh dưỡng, nghiên cứu cũng ghi nhận nhiều tác động tích cực. Trẻ ăn chay hấp thụ nhiều chất xơ, sắt, folate và vitamin C hơn so với nhóm trẻ ăn tạp (tiêu thụ cả thực vật lẫn động vật).

Đặc biệt, cả trẻ ăn chay và thuần chay đều có các chỉ số tim mạch khả quan hơn, với mức cholesterol “xấu” (LDL) thấp hơn. Đây là yếu tố quan trọng giúp giảm nguy cơ tắc nghẽn mạch máu, nhồi máu cơ tim và đột quỵ trong tương lai. Ngoài ra, nhóm trẻ này thường có chiều cao và chỉ số khối cơ thể thấp hơn, giúp giảm thiểu nguy cơ béo phì và đái tháo đường.

Nhóm tác giả cũng khẳng định, nguy cơ thiếu hụt vitamin B12 hay kẽm hoàn toàn có thể được khắc phục nếu gia đình chủ động xây dựng khẩu phần hợp lý.

Dù thực phẩm từ động vật thường giàu kẽm hơn, tuy nhiên các nguồn thực vật như đậu lăng, hạt bí và hạt điều vẫn cung cấp một lượng đáng kể. Theo Trường Y Harvard (Mỹ), hạt điều là nguồn giàu kẽm nhất trong nhóm này, với gần 8mg/cốc. Phụ huynh có thể chế biến bằng cách rang nhẹ với muối, dầu olive làm món ăn vặt, hoặc thêm vào súp, sinh tố.

Đối với vitamin B12, có thể bổ sung thông qua rong biển hoặc nấm hương. Trung bình, 100 gram nấm hương chứa khoảng 5,6 microgram vitamin B12. Theo Stanford Medicine (Mỹ), trẻ em cần từ 3-11mg kẽm và từ 0,9-2,4microgram vitamin B12 mỗi ngày, tùy theo độ tuổi.

Tiến sĩ Wolfgang Marx tại Đại học Deakin (Australia), nhấn mạnh: “Phát hiện của chúng tôi cho thấy cần một cách tiếp cận cân bằng. Gia đình nên theo dõi chặt chẽ một số dưỡng chất, đặc biệt là vitamin B12, calci, iod, sắt và kẽm để đảm bảo trẻ nhận đủ những gì cần thiết cho sự phát triển toàn diện.”

 

Ăn chay có giúp giảm nguy cơ tim mạch không?

Podcast: Ăn chay vẫn bị máu nhiễm mỡ?

Tại sao người ăn chay vẫn có thể bị mỡ máu?

Những vi chất cần bổ sung khi thực hiện chế độ ăn chay