Thanh thiếu niên có nên dùng thực phẩm bổ sung protein hay không?

Tại Mỹ, có tới 44% phụ huynh khuyến khích con mình sử dụng thực phẩm bổ sung protein như sữa, bột, thanh protein

Một cuộc khảo sát quy mô lớn đã được tiến hành bởi các nhà nghiên cứu đến từ Bệnh viện Nhi C.S. Mott thuộc Đại học Michigan Health (Mỹ) nhằm phân tích thói quen tiêu thụ protein ở nhóm đối tượng là phụ huynh có con trong độ tuổi từ 13 đến 17. Trong đó, gần 1.000 người trưởng thành trên toàn quốc đã tham gia vào cuộc khảo sát.

Kết quả khảo sát cho thấy, khoảng 41% số phụ huynh tham gia xác nhận con em mình đã sử dụng các sản phẩm này. Một số loại thực phẩm bổ sung phổ biến nhất bao gồm thanh protein (29%), sữa lắc protein (23%) và bột protein (15%).

Đáng chú ý, khoảng 1/4 số phụ huynh có con sử dụng thực phẩm bổ sung protein cho biết con họ dùng sản phẩm này hàng ngày hoặc gần như hàng ngày. Điều này cho thấy xu hướng tiêu thụ thực phẩm bổ sung protein không chỉ giới hạn ở người lớn mà còn đang lan rộng đến đối tượng trẻ em, thanh thiếu niên.

Nguyên nhân đằng sau sự bùng nổ của thực phẩm bổ sung protein là gì?

Nghiên cứu cho thấy các bậc phụ huynh và con em có nhận thức rõ về vai trò của protein trong việc phát triển cơ bắp, nâng cao hiệu suất thể chất và duy trì sức khỏe tổng thể.

Trong khi phần lớn các bé trai sử dụng thực phẩm bổ sung với mục tiêu tăng cường cơ bắp và thành tích thể thao (55%), các bé gái lại đa dạng hơn trong việc lựa chọn. Một số bé gái sử dụng thực phẩm bổ sung để hỗ trợ giảm cân hoặc đơn giản vì đó là một phần của chế độ ăn uống lành mạnh. Đáng chú ý, tỉ lệ các bé gái sử dụng thực phẩm bổ sung để thay thế bữa ăn lại cao hơn đáng kể so với các bé trai, cho thấy những lo ngại về thời gian và sự tiện lợi trong việc ăn uống.

Trước đó, theo kết quả từ Khảo sát Thực phẩm và Sức khoẻ năm 2024 của Hội đồng Thông tin Thực phẩm Quốc tế (International Food Information Council), việc ăn theo chế độ ăn uống đặc biệt đang ngày càng phổ biến. Cụ thể, nghiên cứu trên 3.000 người trưởng thành cho thấy gần một nửa số người tham gia đã áp dụng một chế độ ăn riêng. Trong đó, chế độ giàu protein nổi lên như một xu hướng đáng chú ý. Tại thị trường Mỹ, con số người trưởng thành cố gắng tăng cường lượng protein hàng ngày đã tăng đáng kể, từ 58% vào năm 2022, lên 67% năm 2023 và đạt mức 71% trong năm nay.

Theo khảo sát của Bệnh viện Nhi C.S. Mott, có tới 44% phụ huynh khuyến khích con mình nên sử dụng thực phẩm bổ sung protein và 26% trong số đó cho biết, quyết định này được đưa ra theo lời khuyên của huấn luyện viên hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

Sự phổ biến của quan niệm "ăn nhiều protein là lành mạnh" đã tác động sâu rộng đến thói quen ăn uống của trẻ em, đặc biệt khi các nền tảng mạng xã hội như TikTok lan truyền những thông tin về chế độ ăn giàu protein một cách tràn lan. Những người có sức ảnh hưởng trên các nền tảng này, dù vô tình hay cố ý, đã góp phần vào việc khuyến khích người dùng, trong đó có cả trẻ em, tiêu thụ protein vượt quá nhu cầu cần thiết.

Thực phẩm bổ sung protein có tốt cho thanh thiếu niên không?

Protein là một chất dinh dưỡng đa lượng thiết yếu, đóng vai trò nền tảng trong việc xây dựng và duy trì các cấu trúc cơ thể. Ngoài chức năng chính trong việc tổng hợp protein cấu trúc cho cơ bắp và xương, protein còn tham gia vào rất nhiều quá trình sinh học quan trọng khác, bao gồm miễn dịch, phục hồi tế bào và điều hòa các quá trình chuyển hóa.

Theo khuyến cáo của Học viện Nhi (Mỹ), trẻ em từ 11 đến 14 tuổi nên tiêu tụ khoảng 1gr protein cho mỗi kilogram trọng lượng cơ thể trong 1 ngày. Ví dụ, trẻ nặng 50kg sẽ cần khoảng 50gr protein mỗi ngày. Tuổi càng lớn thì nhu cầu protein càng giảm.

Tuy nhiên, dù được ca ngợi về giá trị dinh dưỡng, thực phẩm bổ sung protein không phải là lựa chọn lý tưởng trong mọi tình huống. Nhiều sản phẩm, điển hình là các thanh protein có chứa hàm lượng đường đáng báo động, tương đương với một thanh kẹo. Bên cạnh đó, một số loại thực phẩm bổ sung protein khác còn được pha trộn với các thành phần thảo dược, caffeine hoặc chất kích thích, tiềm ẩn những tác động bất lợi đối với sức khỏe người tiêu dùng.

Hầu hết trẻ em hoàn toàn có thể đáp ứng nhu cầu protein hàng ngày thông qua một chế độ ăn uống đa dạng và cân bằng. Các nguồn thực phẩm giàu protein như thịt, gia cầm, sữa ít béo, sữa chua và bơ đậu phộng không chỉ cung cấp protein dồi dào mà còn là nguồn cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu khác.

Theo Thạc sĩ Sarah J. Clark – đồng chỉ đạo nghiên cứu của bệnh viện Mott cho biết, việc bổ sung protein quá mức cho trẻ em khỏe mạnh là không cần thiết. Việc tiêu thụ quá nhiều protein sẽ không mang lại lợi ích về thể chất, chẳng hạn như tăng cường sức mạnh, tốc độ hoặc khả năng vận động. Thay vào đó, lượng protein dư thừa có thể chuyển hóa thành chất béo.

Tuy nhiên, đối với một số trẻ em, đặc biệt là các vận động viên trẻ hoặc những em có nhu cầu năng lượng cao, việc bổ sung protein là cần thiết. Các hoạt động thể chất cường độ cao, như bơi lội, bóng bầu dục hoặc điền kinh, đòi hỏi một lượng protein lớn để phục hồi cơ bắp.

ThS Clark chia sẻ thêm, việc đáp ứng đủ nhu cầu protein bằng chế độ ăn uống hàng ngày có thể gây ra gánh nặng kinh tế cho một số gia đình. Trong những trường hợp như vậy, thực phẩm bổ sung có thể đóng vai trò là giải pháp bổ trợ, giúp khắc phục tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng.

Tuy nhiên, không nên tự ý bổ sung protein cho thanh thiếu niên mà cần có sự tư vấn của bác sĩ nhi khoa. Việc đánh giá nhu cầu dinh dưỡng cụ thể và lựa chọn sản phẩm phù hợp là rất quan trọng. Chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng vẫn là nền tảng vững chắc cho sức khỏe, không nên quá lạm dụng vào các loại thực phẩm bổ sung.

 

8 loại hạt giúp bổ sung protein

Cách bổ sung protein cho món yến mạch ăn sáng

7 cách bổ sung protein cho cơ thể vào mùa Đông

5 sai lầm thường gặp khi bổ sung protein