Khỏe đẹp

Bỏ bữa sáng gây hại cho xương như thế nào?

SUCKHOE+ | Mới đây, một nghiên cứu cho thấy thói quen tưởng chừng vô hại như thường xuyên bỏ bữa sáng hoặc ăn tối sát giờ đi ngủ có thể làm tăng nguy cơ gãy xương do loãng xương. Đây là bằng chứng đầu tiên chỉ ra mối liên hệ cụ thể giữa cách ăn uống hàng ngày và sức khỏe xương.

03/09/2025 15:05

Bữa sáng là nguồn năng lượng đầu ngày giúp học tập và làm việc hiệu quả

5 dưỡng chất người trên 60 tuổi cần đặc biệt chú ý

Sử dụng nhiều thực phẩm bổ sung calci có thể gây sỏi thận?

Làm sao để loại bỏ cặn calci trên vòi nước?

Thời điểm tốt nhất để bổ sung calci

Loãng xương: Căn bệnh âm thầm nhưng phổ biến

Loãng xương xảy ra khi mật độ khoáng chất trong xương giảm, khiến xương yếu và dễ gãy. Căn bệnh này hiện ảnh hưởng đến khoảng 10 triệu người Mỹ, trong đó phụ nữ có nguy cơ cao gấp 4 lần nam giới, đặc biệt sau thời kỳ mãn kinh.

Từ lâu, hút thuốc, uống rượu và thiếu vận động đã được xem là những yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến loãng xương. Tuy nhiên, chế độ ăn uống hàng ngày cũng có thể đóng vai trò quan trọng, khiến các nhà khoa học phải tìm hiểu sâu hơn.

Theo Chuyên gia dinh dưỡng Theresa Gentile thuộc Viện Dinh dưỡng và Ăn kiêng Mỹ, nghiên cứu mới đã củng cố quan điểm rằng lối sống tổng thể chứ không chỉ những vi chất riêng lẻ (như calci và vitamin D) có thể tác động mạnh đến sức khỏe xương.

Tần suất bỏ bữa sáng tỷ lệ thuận với nguy cơ loãng xương

Theo đó, nghiên cứu được công bố ngày 28/8 trên Tạp chí của Hiệp hội Nội tiết (Journal of the Endocrine Society) đã phân tích dữ liệu từ gần 1 triệu người Nhật trưởng thành. Những người này điền bảng câu hỏi về thói quen sinh hoạt và được theo dõi trung bình 2,6 năm để ghi nhận các trường hợp gãy xương do loãng xương. Kết quả cho thấy:

- Người bỏ bữa sáng hơn 3 lần/tuần có nguy cơ gãy xương cao hơn 18%.

- Người ăn tối sát giờ đi ngủ (dưới 2 giờ trước khi ngủ, ít nhất 3 lần/tuần) có nguy cơ gãy xương cao hơn 8%.

TS. Hiroki Nakajima thuộc Đại học Y Nara (Nhật Bản) đồng thời là tác giả chính của nghiên cứu, nhận định những thói quen này thường đi kèm các hành vi không lành mạnh khác như hút thuốc, ít vận động và ngủ không đủ giấc… vốn đều là yếu tố gây hại cho xương.

Một số thực phẩm giàu calci nên bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày

Tuy nhiên, GS.TS Nancy Lane thuộc Đại học California (Mỹ) cũng lưu ý, dù nghiên cứu này có độ tin cậy cao nhưng vẫn còn hạn chế. Nó không đo lường chi tiết chế độ ăn cụ thể của người tham gia như lượng calo, thành phần thực phẩm hay tình trạng thiếu vi chất. Bên cạnh đó, đây cũng là nghiên cứu quan sát nên chỉ ra mối liên hệ chứ chưa thể chứng minh quan hệ nhân quả.

Một điểm khác biệt cần lưu ý là bối cảnh văn hóa. Người Nhật có thói quen ăn uống đặc trưng, nên kết quả chưa chắc đã phản ánh hoàn toàn ở các quốc gia khác. Nhưng các bằng chứng từ nhiều nghiên cứu trước đó cũng cho thấy bỏ bữa sáng và ăn muộn liên quan đến béo phì, đái tháo đường và rối loạn giấc ngủ, gián tiếp làm xấu đi sức khỏe xương.

Vì sao thời điểm ăn lại ảnh hưởng đến xương?

Mặc dù cơ chế chưa hoàn toàn rõ ràng nhưng các nhà khoa học đưa ra một số giả thuyết. Trước tiên là mối liên hệ với nhịp sinh học của cơ thể, trong đó có chuyển hóa xương. Nếu bỏ bữa sáng hoặc ăn quá muộn, cơ thể có ít thời gian hơn để sử dụng dinh dưỡng trong việc tái tạo xương.

Ngoài ra, bỏ bữa sáng có thể làm tăng hormone căng thẳng cortisol. Nồng độ cortisol cao kéo dài sẽ thúc đẩy quá trình hủy xương, khiến xương dễ mất khoáng chất.

Tuy nhiên, các chuyên gia nhấn mạnh rằng yếu tố quan trọng nhất vẫn là chất lượng chế độ ăn uống chứ không đơn thuần là thời điểm. Một chế độ ăn giàu calci, vitamin D, protein và carbohydrate lành mạnh vẫn là nền tảng để duy trì mật độ xương tối ưu.

Bài học thực tế cho sức khỏe xương

Nghiên cứu này không đồng nghĩa với việc chỉ cần ăn sáng đầy đủ hoặc tránh ăn muộn thì sẽ ngăn ngừa loãng xương. Thay vào đó, nó nhắc nhở chúng ta rằng thói quen sinh hoạt hàng ngày từ thời gian ăn, giấc ngủ cho tới vận động đều có tác động lâu dài đến sức khỏe xương.

Để bảo vệ xương chắc khỏe, các chuyên gia khuyến nghị:

- Duy trì chế độ ăn cân bằng với nguồn calci (sữa, phô mai, sữa chua, rau lá xanh), vitamin D (ánh nắng mặt trời, cá béo) và protein đầy đủ.

- Hạn chế bỏ bữa, đặc biệt là bữa sáng bởi đây là bữa ăn quan trọng để khởi động quá trình trao đổi chất và cung cấp năng lượng cho cả ngày.

- Tránh ăn tối quá muộn, thay vào đó nên ăn trước khi ngủ ít nhất 2–3 giờ để cơ thể có thời gian tiêu hóa và hấp thụ.

- Kết hợp tập luyện thường xuyên, bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia.