Khỏe đẹp

Nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng nói mớ khi ngủ

SUCKHOE+ | Nói mớ khi ngủ là một trải nghiệm khá kỳ lạ, dù bạn là người trực tiếp “lảm nhảm” trong đêm hay nằm cạnh ai đó liên tục trò chuyện trong giấc ngủ. Vậy nói mớ là gì, vì sao chúng ta lại làm vậy?

12/08/2025 09:12

Việc nói mớ khi ngủ không phải bệnh lý cũng không gây ảnh hưởng quá nghiêm trọng đến sức khỏe của người gặp tình trạng này.

Ngủ mơ thường xuyên có đáng lo không?

7 rối loạn giấc ngủ thường gặp

Truyện cổ tích đã chỉ ra những vấn đề của giấc ngủ?

Rượu làm rối loạn giấc ngủ

Hiện tượng nói mớ khi ngủ là gì?

Nói mớ (tên khoa học là somniloquy) là một dạng rối loạn giấc ngủ khiến người ngủ vô thức phát ra lời nói. Nội dung có thể chỉ là những tiếng lẩm bẩm khó hiểu, hoặc nguyên câu hoàn chỉnh. Hiện tượng này có thể xảy ra trong cả hai giai đoạn giấc ngủ chuyển động mắt nhanh (REM) hoặc chuyển động mắt không nhanh (N-REM) khi não bộ đang xử lý, củng cố ký ức và sắp xếp lại các kết nối thần kinh.

Một nghiên cứu năm 2010 cho thấy 66% người từng nói mớ ít nhất một lần trong đời và 17% đã trải qua trong vòng ba tháng gần nhất.

Nguyên nhân gây ra tình trạng nói mớ khi ngủ

Một số yếu tố được cho là có liên quan đến việc nói mớ khi ngủ gồm có:

1. Căng thẳng và lo âu

Căng thẳng làm rối loạn chu kỳ giấc ngủ, gây ngủ chập chờn và làm tăng khả năng xuất hiện rối loạn giấc ngủ như nói mớ. Não bộ khi lo âu dễ rơi vào trạng thái kích thích, dẫn đến phát ra âm thanh.

2. Thiếu ngủ

Ngủ không đủ khiến giấc ngủ trở nên gấp gáp và hỗn loạn, làm quá trình chuyển đổi giữa các giai đoạn ngủ kém mượt, từ đó tăng nguy cơ nói mớ.

3. Yếu tố di truyền

Yếu tố di truyền đóng vai trò lớn trong nhiều vấn đề sức khỏe, và giấc ngủ cũng không ngoại lệ. Nếu trong gia đình có người từng nói mớ, mộng du hoặc gặp ác mộng, khả năng bạn cũng mắc cao hơn. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng đúng tuyệt đối.

4. Tác dụng phụ của thuốc

Một số thuốc, như thuốc chống trầm cảm hoặc hỗ trợ ngủ, có thể làm gián đoạn chu kỳ ngủ tự nhiên, tăng tình trạng ngủ phân mảnh và dẫn tới nói mớ.

Cách ngăn hoặc giảm tình trạng nói mớ

Các chuyên gia khuyến nghị kết hợp thay đổi lối sống với việc theo dõi y tế nếu tình trạng kéo dài hoặc gây ảnh hưởng, cụ thể:

1. Cải thiện môi trường giấc ngủ

Bên cạnh những thói quen và lối sống ảnh hưởng tới giấc ngủ, một môi trường yên tĩnh, mát mẻ và ánh sáng vừa đủ cũng sẽ giúp não bộ chuyển giữa các giai đoạn ngủ một cách trơn tru, từ đó tránh được các rối loạn giấc ngủ như nói mớ.

Ví dụ, nếu bạn từng bị tỉnh giấc vì tiếng nhạc ồn bên ngoài hoặc ánh sáng từ đường phố, thì bạn cần tìm cách tạo một không gian ngủ yên tĩnh và thư giãn. Những yếu tố gây nhiễu này không chỉ làm bạn khó ngủ mà còn có thể khiến tình trạng nói mớ tệ hơn.

2. Thư giãn và quản lý tâm trí trước khi ngủ

Trước khi đi ngủ, bạn nên thực hiện những hoạt động tinh thần mang tính phản chiếu và xoa dịu, như viết nhật ký, thiền định hoặc áp dụng phương pháp giải tỏa căng thẳng. Những cách này giúp tháo gỡ căng thẳng trước khi ngủ, từ đó giảm nguy cơ ảnh hưởng tới giấc ngủ và gây nói mớ.

3. Hạn chế rượu và caffeine

Rượu làm suy yếu nhịp ngủ tự nhiên, còn caffeine có thể tồn tại tới 10 giờ trong cơ thể, cản trở sản xuất melatonin (một loại hormone do tuyến tùng tiết ra với chức năng điều hòa đồng hồ sinh học và giấc ngủ của cơ thể) và khiến não duy trì trạng thái cảnh giác.

4. Duy trì giờ ngủ cố định

Ngủ và thức dậy vào khung giờ ổn định giúp đồng hồ sinh học hoạt động hiệu quả, cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh quan trọng cho giấc ngủ.

Nếu hiện tượng nói mớ kèm theo các triệu chứng khác như ngủ mộng du, ác mộng dữ dội hoặc mất ngủ kéo dài, các chuyên gia khuyến cáo nên tìm gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.