5 sai lầm thường gặp trong quy trình nấu ăn

Một số thói quen khi nấu ăn tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc thực phẩm

1. Không rửa tay sau khi cầm điện thoại

Việc sử dụng điện thoại trong lúc nấu ăn là thói quen phổ biến. Nhiều người vừa tra công thức, vừa nghe điện thoại hoặc nhắn tin khi tay còn dính thực phẩm, rồi tiếp tục chế biến mà không rửa tay lại.

Thói quen này tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm chéo. Các nghiên cứu cho thấy điện thoại thông minh có thể chứa lượng vi khuẩn cao gấp nhiều lần bệ ngồi bồn cầu. Khi tay đã chạm vào điện thoại rồi tiếp xúc với thực phẩm, đặc biệt là đồ ăn chín, vi khuẩn có thể dễ dàng xâm nhập vào món ăn.

Để hạn chế nguy cơ này, cần rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước sạch sau khi sử dụng điện thoại hoặc tiếp xúc với các bề mặt như tay nắm cửa, công tắc đèn, mặt bàn bếp...

2. Không khử trùng dao, thớt và mặt bếp

Nhiều người sau khi chế biến thịt sống chỉ rửa dao, thớt và mặt bếp bằng nước rửa bát, nước lạnh, rồi tiếp tục sử dụng cho thực phẩm khác. Việc này chỉ giúp làm sạch bụi bẩn và dầu mỡ, nhưng không đủ để loại bỏ vi khuẩn gây hại.

Các loại vi khuẩn như Salmonella, E. coli hay Campylobacter có thể bám lại và tồn tại lâu trên bề mặt dụng cụ nếu không được khử trùng đúng cách. Đây là nguyên nhân phổ biến dẫn đến nhiễm khuẩn chéo trong quá trình chế biến thực phẩm.

Để bảo đảm an toàn, sau khi rửa sạch cần khử khuẩn bằng cách lau lại dao, thớt và mặt bếp bằng dung dịch diệt khuẩn chuyên dụng. Có thể dùng khăn lau sát khuẩn hoặc pha dung dịch theo hướng dẫn an toàn để lau chùi kỹ bề mặt tiếp xúc với thực phẩm sống.

Trong trường hợp sử dụng máy rửa bát, nên chọn chế độ sấy khô hoặc diệt khuẩn, nếu dụng cụ tương thích với máy.

3. Hâm nóng thức ăn không đủ nhiệt độ an toàn

Thức ăn thừa hoặc thực phẩm chế biến sẵn thường được hâm nóng trước khi ăn. Tuy nhiên, nếu chỉ làm nóng bề mặt mà không đảm bảo phần bên trong đạt ít nhất 74 độ C, vi khuẩn gây hại có thể vẫn còn tồn tại.

Các món ăn như như cơm, mì, đậu hay canh là môi trường thuận lợi để vi khuẩn sinh sôi nếu không được làm nóng đúng cách. Việc hâm nóng không đều, chỉ nóng bên ngoài, là nguyên nhân phổ biến khiến người ăn dễ bị đau bụng, tiêu chảy.

Tốt nhất nên chia nhỏ phần ăn trước khi hâm nóng. Nếu có nhiệt kế thực phẩm, có thể dùng để kiểm tra. Trong trường hợp không có, bạn cần chắc chắn rằng thức ăn được làm nóng đều, không còn phần nào nguội lạnh.

4. Dựa hoàn toàn vào hạn sử dụng 

Không ít người nghĩ rằng thực phẩm còn hạn sử dụng là chắc chắn an toàn. Tuy nhiên, nếu sản phẩm đã mở quá lâu hoặc bảo quản sai cách, thực phẩm có thể bị hỏng dù chưa hết hạn.

Người tiêu dùng cần kiểm tra kỹ tình trạng thực phẩm trước khi sử dụng. Những dấu hiệu như mùi lạ, vị chua, nhớt, nổi mốc hoặc màu sắc thay đổi đều cho thấy thực phẩm đã hỏng, dù chưa hết hạn ghi trên bao bì.

5. Cất thức ăn vào tủ lạnh không đúng cách

Có 2 thói quen phổ biến khi bảo quản thức ăn thừa: để nguội hẳn mới cho vào tủ lạnh và cất vào tủ lạnh khi còn nóng hổi. Cả 2 cách này đều không đảm bảo an toàn cho thực phẩm.

Nếu để thức ăn chín ở nhiệt độ phòng quá 2 giờ, món ăn sẽ rơi vào vùng nhiệt độ lý tưởng để vi khuẩn phát triển mạnh (từ 4 đến 60 độ C). Ngược lại, nếu cho thức ăn còn rất nóng vào tủ, hơi nóng có thể làm tăng nhiệt độ bên trong, ảnh hưởng đến các thực phẩm khác và giảm hiệu quả làm lạnh của tủ. Theo khuyến nghị, nên để thức ăn nguội bớt, còn khoảng 70 đến 80 độ C rồi mới cho vào tủ lạnh.

Ngoài ra, thức ăn thừa chỉ nên bảo quản trong tủ lạnh 4-5 giờ. Sau thời gian này, chất lượng thực phẩm có thể giảm sút và vi khuẩn vẫn có khả năng phát triển nếu điều kiện bảo quản không ổn định.

 

Cách các nước châu Á đảm bảo an toàn cho thức ăn đường phố

Thức ăn đường phố: Cách thức nào để kiểm soát?

Thức ăn đường phố: Đừng để “Biết rồi, khổ lắm, nói mãi”!

Tháng hành động vì ATTP năm 2025: Kiểm soát chặt bếp ăn tập thể, thức ăn đường phố