Lạm dụng TPBS melatonin ảnh hưởng đến sức khoẻ tim mạch?

TPBS melatonin được xem là "trợ thủ đắc lực" cho người mất ngủ

Melatonin là hormone tự nhiên do tuyến tùng trong não tiết ra, giúp điều hòa chu kỳ ngủ – thức. Khi trời tối, nồng độ melatonin tăng lên, báo hiệu cho cơ thể chuẩn bị ngủ; khi trời sáng, nồng độ giảm xuống giúp ta tỉnh táo. Chính cơ chế này khiến melatonin tổng hợp được xem như “trợ thủ” cho những người khó ngủ, bị lệch múi giờ hoặc làm việc ca đêm. Tại Mỹ, ước tính có khoảng 6 triệu người trưởng thành dùng melatonin để dễ ngủ hơn.

Tuy nhiên, theo nhóm nghiên cứu do TS. Ekenedilichukwu Nnadi thuộc Bệnh viện Kings County (New York) dẫn đầu, việc sử dụng melatonin lâu dài không hoàn toàn vô hại. Kết quả phân tích hồ sơ y tế của hơn 130.000 người trưởng thành bị mất ngủ nhưng chưa từng mắc suy tim cho thấy: những người dùng melatonin trên 1 năm có nguy cơ phát triển suy tim cao hơn gần 90% so với nhóm không dùng.

Ngoài ra, nhóm sử dụng melatonin lâu dài còn có nguy cơ nhập viện vì suy tim cao gấp 3,5 lần và nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân cao gần gấp đôi người không dùng sau 5 năm theo dõi. Kết quả này vẫn đúng cả khi các nhà nghiên cứu chỉ tính đến những người được kê đơn melatonin ít nhất 2 lần cách nhau 90 ngày, với mức tăng nguy cơ khoảng 82%.

Không thể khẳng định melatonin là nguyên nhân trực tiếp?

Dù vậy theo TS. Tamara Horwich, chuyên gia tim mạch tại Trường Y David Geffen (Đại học California, Los Angeles), nhấn mạnh rằng nghiên cứu trên chỉ mang tính quan sát, chưa chứng minh được mối quan hệ nhân quả.

“Những người dùng melatonin lâu dài có thể khác về nhiều yếu tố như thu nhập, học vấn hay tình trạng sức khỏe tâm thần,… những yếu tố này cũng ảnh hưởng đến nguy cơ suy tim và tử vong”, bà nói.

Một số nghiên cứu trước đây thậm chí còn cho thấy melatonin có thể có tác dụng bảo vệ tim mạch, giúp giảm viêm và cải thiện chức năng cơ tim. Vì vậy, cần thêm các thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn để xác định rõ melatonin có thực sự gây hại cho tim hay không.

Bên cạnh đó, TS. Nnadi cũng thừa nhận nghiên cứu của ông chưa thể kết luận melatonin là nguyên nhân, nhưng “nó đưa ra một tín hiệu đáng lưu ý, cho thấy ngay cả những loại thực phẩm bổ sung không kê đơn cũng có thể có tác động sinh lý đáng kể”.

Melatonin – dễ mua nhưng không được kiểm soát

Khác với nhiều thuốc ngủ kê đơn, thực phẩm bổ sung melatonin tại Mỹ và nhiều quốc gia khác được bán tự do. Điều này đồng nghĩa với việc sản phẩm không chịu sự giám sát chặt chẽ của Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA). Nồng độ, độ tinh khiết và thành phần trong các viên melatonin có thể khác nhau giữa các thương hiệu, thậm chí giữa các lô hàng cùng hãng.

Theo TS. Steven Holfinger, chuyên gia về giấc ngủ tại Trung tâm Y tế Wexner (Đại học Bang Ohio - Mỹ), việc dùng melatonin ngắn hạn thường an toàn cho người trưởng thành với tác dụng phụ nhẹ như chóng mặt, đau đầu hay buồn ngủ ban ngày. Tuy nhiên, “chúng ta chưa có đủ dữ liệu về độ an toàn khi dùng lâu dài”, ông nói.

Melatonin cũng không chỉ tác động đến giấc ngủ. Các thụ thể của hormone này được tìm thấy khắp cơ thể, bao gồm cả trong mạch máu, gan và tuyến tụy, do đó việc bổ sung kéo dài có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác.

Nhìn chung, số đông các chuyên gia đều khuyến nghị , việc dùng melatonin thường xuyên đặc biệt là hàng đêm nên được trao đổi kỹ với bác sĩ. Loại hormone này có thể tương tác với các thuốc điều trị khác như thuốc hạ huyết áp hoặc điều trị đái tháo đường.

“Melatonin hữu ích cho các trường hợp rối loạn giấc ngủ tạm thời, như lệch múi giờ nhưng không nên sử dụng vô thời hạn mà không có hướng dẫn y tế”, TS. Nnadi khuyến cáo. Ông nhấn mạnh, thay vì phụ thuộc vào viên uống, người mất ngủ có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ bằng những biện pháp an toàn hơn như hạn chế dùng thiết bị điện tử trước giờ ngủ, giữ phòng ngủ tối và yên tĩnh, hoặc tập thể dục đều đặn.

 

Kẹo ngủ Melatonin và những điều cần biết

Có thể dùng melatonin cho trẻ không?

Tác dụng phụ cần lưu ý khi cải thiện giấc ngủ với melatonin

Giải pháp cải thiện chất lượng giấc ngủ hiệu quả không kém melatonin