10 thói quen người bệnh COPD cần loại bỏ để bảo vệ sức khỏe

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là tình trạng viêm niêm mạc đường thở mạn tính, gây giảm chức năng thông khí ở phổi.

Dưới đây là 10 thói quen cần tránh và giải pháp thay thế cho người bệnh COPD:

1. Không bao giờ tập thể dục

Thiếu hoạt động thể chất là một trong những thói quen nguy hiểm với bệnh nhân COPD. Việc không tập thể dục thường xuyên có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe bệnh nhân, bao gồm giảm sức mạnh cơ bắp và sức chịu đựng; dễ bị mệt mỏi; tăng nguy cơ trầm cảm và lo âu,…

Ngược lại, hoạt động thể chất thường xuyên có thể giúp mang lại lợi ích lâm sàng lâu dài và tiết kiệm chi phí chăm sóc sức khỏe và có thể giảm nhẹ các triệu chứng trầm cảm ở người mắc bệnh COPD.

2. Ăn nhiều đồ ăn vặt

Chế độ ăn uống nhiều thực phẩm chế biến sẵn, nhiều calo là một trong những yếu tố nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe bệnh nhân COPD. Việc ăn nhiều đồ ăn vặt có thể dẫn đến thừa cân, béo phì và làm giảm khả năng vận động, khiến bệnh nhân gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày.

Ngoài ra, thực phẩm chế biến sẵn thường chứa nhiều natri, có thể dẫn đến tình trạng giữ nước, gây sung huyết và khiến bệnh nhân COPD khó thở hơn. Do đó, theo các chuyên gia dinh dưỡng, bệnh nhân COPD cần xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, nhiều calo và ưu tiên các thực phẩm tươi sống, giàu dinh dưỡng.

3. Giấc ngủ không điều độ

Ngủ đủ giấc và chất lượng là vô cùng quan trọng đối với sức khỏe của mọi người, đặc biệt là bệnh nhân COPD. Họ cần có hệ miễn dịch khỏe mạnh để chống lại bệnh tật. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân COPD lại gặp phải tình trạng ngủ không điều độ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của họ.

Trong các nghiên cứu lâm sàng, có tới 66% bệnh nhân COPD mắc chứng ngưng thở khi ngủ. Ngoài ra, việc thức khuya thường xuyên cũng có thể làm rối loạn đồng hồ sinh học và khiến bệnh nhân COPD khó ngủ ngon. Vì vậy, bệnh nhân COPD cần xây dựng thói quen ngủ khoa học, đảm bảo ngủ đủ 7 - 8 tiếng chất lượng mỗi đêm.

4. Quên bình oxy khi ra ngoài

Đối với bệnh nhân COPD cần sử dụng oxy hỗ trợ, việc quên mang theo bình oxy khi ra ngoài có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng. Khi không có oxy cung cấp đầy đủ, tim của bệnh nhân COPD sẽ phải hoạt động nhiều hơn để bơm máu, dẫn đến tình trạng quá tải, suy tim và các biến chứng nguy hiểm khác.

Do đó, bệnh nhân COPD cần luôn mang theo bình oxy bên mình khi ra ngoài, kể cả khi đi quãng đường ngắn. Người thân, gia đình cũng nên nhắc nhở bệnh nhân mang theo bình oxy.

5. Cố gắng quá sức

Tập thể dục vừa phải đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe người bệnh COPD, giúp cải thiện khả năng sử dụng oxy của cơ thể, sức mạnh cơ bắp, nâng cao mức năng lượng, cải thiện tâm trạng và chất lượng giấc ngủ. Tuy nhiên, nếu tập luyện quá sức có thể gây nguy hiểm và làm tình trạng sức khỏe trở nên tồi tệ hơn.

Bác sĩ Neil Schachter, làm việc tại Bệnh viện Mount Sinai (Mỹ) khuyến cáo, bệnh nhân COPD nên tập thể dục nhẹ nhàng, phù hợp với sức khỏe, 3-4 lần mỗi tuần. Một số bài tập phù hợp cho bệnh nhân COPD như: phục hồi chức năng phổi, kéo giãn cơ, tập aerobic và tập kháng lực,…

6. Bỏ qua chất lượng không khí trong nhà

Chất lượng không khí trong nhà ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe phổi của bệnh nhân COPD. Bụi, lông thú cưng, bào tử nấm mốc, khói thuốc lá thụ động và khói từ sơn hoặc hóa chất gia dụng đều là những chất kích thích phổi, có thể làm trầm trọng thêm bệnh COPD.

Do đó, bệnh nhân COPD cần chú ý giữ gìn chất lượng không khí trong nhà. Một số biện pháp đơn giản để cải thiện chất lượng không khí trong nhà bao gồm: Dọn dẹp nhà cửa thường xuyên, giữ độ ẩm trong nhà ở mức vừa phải, sử dụng máy lọc không khí nếu cần thiết,…

7. Uống nước ngọt

Bệnh nhân COPD nên hạn chế sử dụng nước ngọt vì nhiều lý do. Thứ nhất, nước ngọt chứa nhiều đường và calo, có thể dẫn đến tăng cân. Thứ hai, nước ngọt có ga có thể gây đầy hơi, chướng bụng, ảnh hưởng đến khả năng hô hấp của bệnh nhân COPD.

Bác sĩ Schachter khuyến cáo bệnh nhân COPD nên chọn những lựa chọn thay thế lành mạnh hơn cho nước ngọt như nước lọc, nước khoáng có ga hoặc kombucha. Ngoài ra, bệnh nhân COPD cũng cần đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày để cơ thể hoạt động tốt nhất.

8. Tiêu thụ quá nhiều caffeine

Các loại đồ uống như cà phê, trà và các loại thực phẩm như chocolate đều chứa caffeine, một chất kích thích có thể gây ảnh hưởng đến giấc ngủ, khiến bệnh nhân COPD khó ngủ hơn. Do đó, bệnh nhân COPD nên hạn chế sử dụng caffeine, đặc biệt là vào buổi chiều và tối.

Mặc dù một vài nghiên cứu khoa học đã tìm thấy mối liên quan giữa việc tiêu thụ caffeine và nguy cơ mắc bệnh COPD. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu hơn để khẳng định mối liên hệ này và xác định liều lượng caffeine an toàn cho bệnh nhân COPD.

9. Không uống đủ nước

Bệnh nhân COPD cần chú ý uống đủ nước mỗi ngày để giúp cơ thể hoạt động tốt nhất và hỗ trợ hô hấp. Khi cơ thể thiếu nước, chất nhầy trong đường hô hấp có thể trở nên đặc quánh, gây khó khăn cho việc hô hấp và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Bệnh nhân COPD nên uống nước lọc thường xuyên, đồng thời có thể bổ sung thêm các loại đồ uống lành mạnh khác như trà hoặc cà phê không chứa caffeine, nước ép trái cây tự nhiên,.... Tránh các loại đồ uống có chứa caffeine và cồn vì chúng có thể dẫn đến mất nước.

10. Thường xuyên căng thẳng

Bệnh nhân COPD có thể gặp nhiều căng thẳng do tình trạng bệnh lý và các áp lực từ cuộc sống. Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của bệnh nhân COPD, làm nặng thêm các triệu chứng bệnh và suy giảm chất lượng cuộc sống.

Do đó, việc quản lý căng thẳng hiệu quả là rất quan trọng đối với bệnh nhân COPD. Bệnh nhân COPD có thể áp dụng nhiều biện pháp để quản lý căng thẳng, bao gồm: Tham gia nhóm hỗ trợ dành cho bệnh nhân COPD, Tập thể dục thường xuyên, Áp dụng các kỹ thuật thư giãn như thiền, yoga, hoặc thở sâu,…

 

Tư thế giúp người bệnh COPD giảm khó thở

Lưu ý trong việc sử dụng thuốc kháng sinh điều trị đợt cấp COPD

COVID-19 làm tăng tỷ lệ tử vong ở người mắc phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)

Sống khỏe với bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) không hề khó