6 tác dụng phụ cần lưu ý khi thực hiện chế độ ăn thuần chay

Chế độ ăn chay lành mạnh rất đa dạng và mỗi người có thể tự lựa chọn cho mình một chế độ ăn chay phù hợp với mình.

Chế độ ăn thuần chay là gì?

Chế độ ăn thuần chay là một hình thức ăn kiêng hoàn toàn dựa trên thực vật. Loại bỏ tất cả các sản phẩm có nguồn gốc từ động vật, bao gồm thịt, gia cầm, cá, sữa, trứng và mật ong. Thay vào đó, chế độ này tập trung vào việc tiêu thụ trái cây, rau củ, ngũ cốc, các loại đậu, hạt và các sản phẩm thay thế từ thực vật.

Những người ăn thuần chay lựa chọn chế độ ăn này vì những lý do về đạo đức, môi trường và sức khỏe. Họ nhằm mục đích bảo vệ cho động vật, giảm tác động đến môi trường và thúc đẩy sức khỏe cá nhân thông qua việc tiêu thụ thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, mặc dù chế độ ăn thuần chay có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng nó cũng có thể dẫn đến một số tác dụng phụ.

6 tác dụng phụ của chế độ ăn thuần chay

1. Thiếu chất dinh dưỡng

Nếu bạn đang áp dụng chế độ ăn thuần chay, thì nguy cơ thiếu hụt chất dinh dưỡng sẽ tăng cao. Thực phẩm từ động vật như cá, thịt và trứng chứa đầy các chất dinh dưỡng thiết yếu như vitamin B12, sắt, calci, acid béo omega-3 và protein, những thứ có thể thiếu hụt trong chế độ ăn dựa trên thực vật. Do đó, nguy cơ thiếu hụt chất dinh dưỡng tăng lên, có thể dẫn đến tình trạng mệt mỏi, suy nhược, táo bón và thậm chí giảm cân đột ngột.

2. Nguy cơ thiếu hụt protein

Protein là một chất dinh dưỡng đa lượng thiết yếu đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và sửa chữa các mô, hỗ trợ chức năng miễn dịch và duy trì khối lượng cơ bắp. Bạn có thể nhận protein từ cả nguồn thực vật như đậu, đậu lăng, đậu phụ, quinoa và nguồn động vật như thịt, cá, trứng, sữa.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng một số loại protein thực vật có chứa các chất kháng dinh dưỡng như phytate và lectin. Mặc dù những chất này có thể làm giảm khả năng hấp thu một số dưỡng chất khác, nhưng tác động của chúng thường nhỏ và có thể khắc phục bằng cách kết hợp đa dạng các loại thực phẩm trong chế độ ăn. Hơn nữa, protein thực vật cũng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, chẳng hạn như chất xơ và các hợp chất chống oxy hóa có lợi.

Vì vậy, không nên chỉ tập trung vào việc chọn nguồn protein động vật chỉ vì chúng không chứa chất kháng dinh dưỡng. Điều quan trọng là xây dựng một chế độ ăn cân bằng, đa dạng với đầy đủ các loại protein từ cả thực vật và động vật để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể.

3. Vấn đề về tiêu hóa

Nếu bạn mới chuyển sang chế độ ăn thuần chay, hệ tiêu hóa của bạn có thể cần thời gian để thích nghi. Đột ngột chuyển sang chế độ ăn thuần chay đôi khi có thể dẫn đến các vấn đề về tiêu hóa, như đầy hơi, khó tiêu và hội chứng ruột kích thích. Điều này đặc biệt xảy ra nếu bạn tăng lượng chất xơ trong khẩu phần ăn của mình, chẳng hạn như trái cây, rau, ngũ cốc nguyên cám và các loại đậu. Mặc dù chất xơ rất cần thiết cho sức khỏe tiêu hóa, nhưng nếu bạn đột ngột tiêu thụ quá nhiều, nó có thể gây khó chịu ở bụng.

4. Có thể dẫn đến tăng cân

Mặc dù nhiều người chuyển sang chế độ ăn thuần chay để giảm cân hoặc kiểm soát cân nặng, nhưng hoàn toàn có thể tăng cân nếu lựa chọn thực phẩm không phù hợp. Chế độ ăn thuần chay bao gồm nhiều loại thực phẩm chế biến sẵn, chẳng hạn như phô mai thuần chay, đồ ăn vặt nhiều đường và ngũ cốc tinh chế, có thể chứa nhiều calo, đường và chất béo không lành mạnh. Ăn quá nhiều các loại thực phẩm này có thể dẫn đến tăng cân.

Ngoài ra, những món ăn thuần chay tự chế biến đôi khi cũng có thể chứa nhiều calo nếu sử dụng nhiều dầu mỡ, đường hoặc các nguyên liệu giàu năng lượng khác.

5. Tăng nguy cơ rối loạn ăn uống

Mặc dù việc áp dụng chế độ ăn thuần chay có thể là một lựa chọn lành mạnh khi thực hiện đúng cách, nhưng nó cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển rối loạn ăn uống, chẳng hạn như chán ăn tâm thần (orthorexia nervosa) hoặc chán ăn tâm thần thuần chay.

Chán ăn tâm thần được đặc trưng bởi việc ám ảnh không lành mạnh với việc chỉ ăn những thực phẩm được coi là "sạch" hoặc "tinh khiết", trong khi chán ăn tâm thần thuần chay đặc biệt tập trung vào việc hạn chế chế độ ăn của một người chỉ với thực phẩm từ thực vật.

6. Tiêu thụ quá nhiều chất dinh dưỡng

Mặc dù chế độ ăn dựa trên thực vật thường được ca ngợi vì dồi dào vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa từ trái cây, rau củ, các loại hạt và hạt giống, nhưng cũng có nguy cơ dư thừa chất dinh dưỡng nếu sử dụng quá nhiều một số loại thực phẩm bổ sung hoặc thực phẩm tăng cường dưỡng chất. Ví dụ, ăn quá nhiều thực phẩm tăng cường dưỡng chất như sữa thay thế từ thực vật có thể dẫn đến thừa vitamin D hoặc vitamin A, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Tóm lại, trước khi bắt đầu bất kỳ chế độ ăn kiêng nào, hãy chắc chắn rằng bạn biết mọi thứ về nó. Bạn có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng một chế độ ăn thuần chay lành mạnh và cân bằng, đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng hàng ngày của bạn.

 

Podcast: Làm sao phòng ngừa ngộ độc thực phẩm sau Tết?

Có chế độ dinh dưỡng nào giúp tan sỏi mật?

4 lợi ích sức khỏe khi thêm gạo đen vào bữa ăn hàng ngày

Chế độ ăn uống dành cho phụ nữ sau tuổi 50